Καλλιο

Καλλιο

Το Δημοτικό Διαμέρισμα Καλλίου περιλαμβάνει τους οικισμούς Καλλίου, Κλήματος και Τριβιδίου.

Κάλλιο (Βελούχοβο)

Το παλιό χωριό Βελούχοβο, βρίσκεται σε υψόμετρο 400 μέτρων,οικισμός του Κλήματος από το 1912, αναγνωρίστηκε σε Κοινότητα το 1913. Μετονομάστηκε σε Κάλλιο το 1915 και πήρε το όνομα του από την αρχαία Καλλίπολη.

Από τα σπλάχνα των Βαρδουσίων κοντά στο χωριό ξεπέταγε το νερό της γνωστής πηγής, που επέτρεπε στους κατοίκους να διατηρούν πλούσια περιβόλια, με παντός είδους κηπευτικά και φρουτόδεντρα. Το 1980 όμως με τη δημιουργία της λίμνης του Μόρνου τα νερά κάλυψαν τον οικισμό και αναγκαστικά οι κάτοικοι μετακινήθηκαν κυρίως στην Αθήνα και μερικοί στο Λιδωρίκι.

Όσοι παρέμειναν, δημιούργησαν το νέο Κάλλιο, κοντά στη λίμνη. Μαζί με τα σπίτια, εξαφανίστηκε στα νερά και ο ναός της Ευαγγελίστριας. Αξιέπαινοι οι Καλλιείς, χωρίς καμιά άλλη οικονομική αρωγή και μόνο με τις εισφορές τους, ανανέωσαν την εκκλησία τους στο νέο οικισμό. Κοντά στον οικισμό βρίσκεται το εκκλησάκι της Θεοτόκου, που γιορτάζει στις 15 Αυγούστου, ψηλά πάνω στην πλαγιά ο Αϊ – Γιάννης, που γιορτάζει στις 29 Αυγούστου και γραφικό εκκλησάκι του Αγ. Γεωργίου, που είχαν κάνει οι Αδελφοί Πάνου, πάνω στον ιστορικό λόφο.

Βορειοδυτικά από το Κάλλιο βρίσκεται η πηγή από την οποία υδρευόταν το αρχαίο Κάστρο. Εκεί σώζονται τα ερείπια του ναού του Αγ. Νικολάου. Σε αυτό το ναό – ή σε κάποιον άλλο ναό του Κάστρου – λειτουργούσε ο Δεσπότης Λιδωρικίου, όταν είχε έδρα το Βελούχοβο. Κοντά στο Κάλλιο και το ποτάμι, υπήρχε τοποθεσία με το όνομα «Επισκοπή».

Στο στενό πέρασμα του Μόρνου κοντά στα Χάνια του Βελούχοβου, υπήρχε λιθόκτιστη (πιθανότατα βενετσιάνικη), θολωτή γέφυρα που βυθίστηκε στα νερά, η οποία αναφέρεται και στα απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη. Κοντά εκεί υπήρχε και ο οικισμός «Χάνια Στενού», που εξαφανίστηκε κι αυτός ενώ στο Κλήμα και στο Βελούχοβο έστηνε κατά καιρούς το στρατόπεδό του ο Σκαλτσοδήμος.

Κλήμα (Υαίας)

Ιστορικό χωριό στις δυτικές πλαγιές των Βαρδουσίων, σε υψόμετρο 730 μέτρων. Κατά τα προεπαναστατικά χρόνια πολλοί καταδιωγμένοι έβρισκαν καταφύγιο σ’ αυτό. Τροφοδότησε τον αγώνα του ’21 με αγωνιστές και μεταπελευθερωτικά αρκετοί από τους κατοίκους του μετακινήθηκαν προς το Κάλλιο, το Λιδωρίκι, άλλα χωριά και αργότερα προς την Αθήνα.

Στο χωρίο βρίσκεται ο παλιός ναός των Τριών Ιεραρχών ενώ σώζονται ανακαινισμένα τα εκκλησάκια του Αγίου Νικολάου και Αγίου Γεωργίου. Ψηλά πάνω στα βράχια, σε σπήλαιο, σώζονται ερείπια της μονής της Αγίας Μαρίνας, στην οποία το 1826 φιλοξενήθηκε για λίγο τμήμα των εξωδιτών του Μεσολογγίου. Την ακμή του χωριού μαρτυρούν τα πολλά χαλάσματα σπιτιών και τα απομεινάρια αμπελιών, περιβολιών και οπωροφόρων. Τα δεκαπέντε περίπου σπιτάκια του οικισμού είναι όλα περιποιημένα και ο ωραίος ξενώνας, έργο του Πολιτιστικού Συλλόγου, περιμένει να φιλοξενήσει κάθε επισκέπτη.

Τριβίδι

Χτισμένος σε υψόμετρο 730 μέτρων στην ανατολική πλαγιά των Βαρδουσίων, πίσω από το Κλήμα. Ήκμαζε εδώ κάποτε η κτηνοτροφία. Γνωστοί οι Κατσιμιχαίοι, που έφυγαν από αυτό το χωριουδάκι και έκαναν προκοπή στα Μεσόγεια Αττικής. Γραφικός ο μικρός ναός του Αγίου Νικολάου και ανακαινισμένο το παλαιό εξωκλήσι του Προφήτη Ηλία.