ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ – ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΤΟΠΙΚΩΝ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΩΝ

Ο Δήμος μας συστάθηκε στα πλαίσια του Ν. 2539/97. Αποτελείται από δέκα επτά (17) πρώην ορεινές κοινότητες και στα διοικητικά του όρια περιλαμβάνει μέρος από τους ορεινούς όγκους της Γκιώνας, των Βαρδουσίων και του Τρικόρφου. Την υπάρχουσα κοιλάδα την κατέλαβε σχεδόν εξ ολοκλήρου η τεχνητή λίμνη του Μόρνου που βρίσκεται σε ολόκληρη την έκτασή της εντός των ορίων του Δήμου.

Στόχος μας είναι να αναπτύξουμε την περιοχή μας με τουριστικές δραστηριότητες που έχουν σχέση με τον ορεινό όγκο και γενικότερα να αξιοποιήσουμε το φυσικό μας περιβάλλον που θεωρούμε ότι αποτελεί το συγκριτικό μας πλεονέκτημα.

Η αξιοποίηση που σχεδιάζουμε είναι σύμφωνη με την αειοφόρο αντίληψη και το πνεύμα της προστασίας του περιβάλλοντος.

Οι κύριες δράσεις που περιλαμβάνονται στο σχεδιασμό μας είναι:

Δημιουργία χιονοδρομικού κέντρου στα Βαρδούσια όρη (υπάρχει σχετική τεχνικοοικονομική μελέτη σκοπιμότητας)

Λειτουργία Ελεγχόμενης Κυνηγετικής Περιοχής από Επιχείρηση του Δήμου

Τουριστική αξιοποίηση της τεχνητής λίμνης του Μόρνου.

Οι προσπάθειες αυτές που τυχαίνουν καθολικής αποδοχής από την τοπική κοινωνία βρίσκουν σοβαρά εμπόδια κατά την υλοποίησή τους από την υφιστάμενη νομοθεσία που αφορά τη χρήση των δασικών εκτάσεων από τους Δήμους για παρόμοιους σκοπούς, όπως η αδυναμία εκχώρησης της δυνατότητας λειτουργίας ελεγχόμενης κυνηγετικής περιοχής από το Δήμο.

Η τουριστική κίνηση στην περιοχή είναι χαμηλή λόγω απουσίας επαρκούς τουριστικής υποδομής αν και ολοκληρώνεται μέσα στο έτος η κατασκευή καταλυμάτων από ιδιώτες. Τα φιλόδοξα σχέδια της τοπικής κοινωνίας πάνω σε αυτή την κατεύθυνση πρέπει να τύχουν υποστήριξης και παροχής κινήτρων από τους αρμόδιους φορείς του Κράτους έτσι ώστε να γίνουν τα πρώτα βήματα ανάπτυξης του τουρισμού στην ορεινή και άρα «δύσκολη» αυτή περιοχή.

Θα προχωρήσουμε σε μια αναφορά των πιο σημαντικών χαρακτηριστικών της ευρύτερης περιοχής του Δήμου Λιδωρικίου.

Σκαρφαλωμένο στις υπώρειες της Γκιώνας το Λιδωρίκι, η πρωτεύουσα της Δωρίδας, ξεχωρίζει για την άγρια ομορφιά του τοπίου. Σήμερα το Λιδωρίκι αποτελεί άριστο θέρετρο για τους παραθεριστές (μέτοικοι). Ο πανύψηλος, αιωνόβιος πλάτανος της κεντρικής πλατείας προσφέρει δροσιά και ξεκούραση.

Στο Δήμο Λιδωρικίου υπάγονται μικρά και μεγάλα χωριά. Στα μικρά απογράφονται γύρω στους 100 κατοίκους, ενώ το χειμώνα διαμένουν ελάχιστοι γέροντες. Βρίσκονται σε υψόμετρο 600-800μ. Είναι ο Άβορος, η Βραΐλα, το Δωρικό (Σεβεδίκος), η Περιθιώτισσα, η Στίλια και η Σώταινα.

Αντιθέτως υπάρχουν στον ίδιο δήμο αρκετά χωριά που σημειώνουν διαρκή ανάπτυξη. Ένα από αυτά είναι η Αμυγδαλιά (Πλέσσα), κεφαλοχώρι 600 περίπου κατοίκων, σε υψόμετρο 650 μ., εξελισσόμενο συνεχώς. Κοντά του (στα 5χλμ.) βρίσκεται η Ιερά Μονή Παναγίας Κουτσουριώτισσας όπου οι Πλεσσιώτες οργανώνουν κάθε χρόνο στις 22 – 23 Αυγούστου πανηγύρι με μεγάλη επιτυχία. Το Μοναστήρι Κουτσουρού βρίσκεται στη διασταύρωση του 36ου χλμ του εθνικού δρόμου Άμφισσας – Λιδωρικίου. Σε σπήλαιο είχε βρεθεί η εικόνα της Παναγίας και εκεί χτίσθηκε ναός του οποίου σώζονται λείψανα. Νέος ναός, προσιτός, χτίσθηκε κοντά στον παλαιό τον 7ο αιώνα, με κελιά για τους μοναχούς και τους προσκυνητές. Κάηκε δύο φορές από τους Οθωμανούς και ξαναχτίσθηκε το1830 από τον μοναχό Ιωαννίκιο.

Δυτικά του Λιδωρικίου στα Βαρδούσια, βρίσκεται το Διακόπι (Γρανίτσα) παλαιό θέρετρο φυματικών με ξενώνα θερμαινόμενο 20 κλινών.

Στα Βαρδούσια, σε υψόμετρο 950 μ., βρίσκεται ο Δάφνος (Βοστινίτσα). Διαθέτει ξενώνα με επαρκή εξοπλισμό. Η νέα ονομασία δόθηκε για να σωθεί το όνομα του ποταμού Μόρνου, που λεγόταν Δάφνος στην αρχαιότητα.

Το Κάλλιο (Βελούχι) βρίσκεται στους πρόποδες των Βαρδουσίων και έχει μεγάλη ιστορία (βλέπε αρχαιολογικά στοιχεία). Στα μέσα της δεκαετίας του 1970, το Κάλλιο έγινε βυθός της τεχνητής λίμνης του Μόρνου. Προηγήθηκε αρχαιολογική ανασκαφή και τα ευρήματα μεταφέρθηκαν στο Αρχαιολογικό Μουσείο Λιδωρικίου. Σήμερα σώζονται τα υπερκείμενα της λίμνης τείχη του αρχαίου κάστρου. Το χωριό ξαναζωντάνεψε με τα νέα σπίτια που χτίσθηκαν σε μεγαλύτερο υψόμετρο, πλησίον του παλιού χωριού.

Στις πλαγιές της Γκιώνας, στα 1100μ., ανάμεσα σε ελατόφυτη περιοχή βρίσκεται το μικρό χωριό Καρούτες, με κλίμα υγιεινό και άλλες φυσικές καλλονές. Στην Κατοχή η μάχη των Καρουτών ήταν από τις σπουδαιότερες της Εθνικής Αντίστασης. 200 Γερμανοί σκοτώθηκαν και 128 αιχμαλωτίσθηκαν. Στην ευρύτερη περιοχή του χωριού δραστηριοποιείται η εταιρεία S & B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. η οποία εκμεταλλεύεται τα πλούσια κοιτάσματα (υπόγεια & υπέργεια) βωξίτη της περιοχής.

Στους πρόποδες της Γκιώνας βρίσκεται το Λευκαδίτι με πλατύ ορίζοντα και μεγάλη πλατεία που σκεπάζει αιωνόβιο δέντρο πουρνάρας. Άλλο χωριό των Βαρδουσίων είναι ο Κονιάκος σε υψόμετρο 850μ. Ορεινό χωριό στις ανατολικές πλαγιές του βουνού, έχει αρκετά δύσβατα μέρη που του προσδίδουν χάρη και ομορφιά, που αν τα συνδυάσει κανείς με τον παραδοσιακό τρόπο ζωής των κατοίκων βρίσκεται μπροστά σε ένα γνήσια αντιπροσωπευτικό κομμάτι της Ρούμελης.

Ένα από τα πλέον αναπτυγμένα χωριά του νέου δήμου είναι το Μαλανδρίνο, σε υψόμετρο 580μ. με 400 κατοίκους, που συναντάμε έναντι του εθνικού δρόμου Άμφισσας – Λιδωρικίου σε απόσταση 10 χλμ. από το Λιδωρίκι. Είναι το μοναδικό χωριό της περιοχής που εξακολουθεί να οινοποιεί με τον παραδοσιακό τρόπο τις εγχώριες ποικιλίες κρασιού (μαύρο-κόκκινο-άσπρο).Είναι χτισμένο στη θέση της αρχαίας πόλης Φυσκός, της οποίας σώζονται τα ερείπια και τμήμα του κάστρου με περίφημη θέα προς τον κάμπο και τη λίμνη του Μόρνου.

Επί ενετοκρατίας το Μαλανδρίνο υπήρξε κέντρο διαμετακομιστικού εμπορίου, με συγκέντρωση και προώθηση στο Γαλαξίδι προϊόντων εξαγωγής. Λόγω της γεωγραφικής του θέσης στην Τουρκοκρατία ήταν έδρα Καζά (17ος αιώνας), με 24 χωριά και 535 οικογένειες.

Σήμερα διαθέτει Λαογραφικό Μουσείο, ορισμένα δωμάτια υποδοχής ξένων και ταβέρνες με κοντοσούβλι από αρνί και προβατίνα, ρουμελιώτικος «μεζές» που είναι χαρακτηριστικός σε όλα τα χωριά της περιοχής.

Λίγο έξω από το Μαλανδρίνο τον Ιούλιο του 1998 θεμελιώθηκαν οι σύγχρονες σωφρονιστικές φυλακές. Το έργο κατασκευάστηκε σε έκταση 60 στρεμμάτων, είναι προϋπολογισμού 3.3 δις δρχ. Το έργο ολοκληρώθηκε στις αρχές του 2001 και εγκαινιάσθηκε στις 25/7/2001 και λειτουργεί με πλήρες στελεχωμένο προσωπικό από 10/12/2001. Η κύρια δικαιοδοσία ανήκει στο Υπ. Δικαιοσύνης.

Η Πεντάπολη είναι νέο χωριό 600 περίπου κατοίκων. Χτίσθηκε το 1950 από κατοίκους 5 χωριών της περιοχής που πυρπολήθηκαν στην Κατοχή από τους Γερμανούς (Αιγίτιο, Λεύκα, Παλαιόκαστρο, Σκαλούλα υπάρχοντες οικισμοί σήμερα). Ανατολικά του χωριού υπάρχουν ίχνη αρχαίου οικισμού, ενώ σώζεται η βάση αρχαίας φρυκτωρίας, δηλ. πύργου από όπου μεταδίδονταν φωτεινά μηνύματα.

Ένα ακόμη μικρό αξιόλογο χωριό συμπληρώνει το νέο δήμο. Είναι η Συκέα (Συκιά) περίπου 200 κατοίκων απομονωμένη σε υψόμετρο 800 μ. στα ριζά της Γκιώνας υπό την προστασία και απειλή θεόρατου βράχου κάθετα κομμένου. Στη βόρεια πλευρά της χαράδρας του χωριού υπάρχουν μεγάλα συνεχόμενα σπήλαια που συγκεντρώνουν το καλοκαίρι πλήθος επισκεπτών και παραθεριστών. Στη Συκιά δημιουργείται αναρριχητικό κέντρο με κτίριο υποστήριξης αναρριχητών.

Ο βράχος πάνω από τη Συκιά έχει κλίση αρνητική και ύψος 1500 μ., που οι ορειβάτες ονόμασαν «πλάκα». Στη δεκαετία του1960 οι ορειβάτες με 3 προσπάθειες 15-20 ωρών κατέκτησαν αυτή την κορυφή. Το1959 ο «Πεζοπορικός Όμιλος Αθηνών» έχτισε καταφύγιο στη θέση «Λάκκα Καρβούνη» της Γκιώνας, που μπορεί να στεγάσει 20 άτομα. Γενικά το τοπίο μοιάζει αλπικό.