Καλλιθεα

Η Καλλιθέα περιλαμβάνει και τους οικισμούς και μικροοικισμούς: Άγιος Νικόλαος, Άγ. Σπυρίδων, κ. 175 (176), Αγ. Ειρήνη (Καβουλινίτσα), Κλοβίνος, Φλαμπουράκι κ. 1. Υπάγονται και τα νησάκια Άγ. Νικόλαος και Πρασούδι.

Καλλιθέα
Χτισμένη σε υψόμετρο 700 μέτρων, από το 1836 ανήκε στο Δήμο Τολοφώνος ως Ξυλογαϊδάρα. Το 1912 αναγνωρίστηκε ως Κοινότητα Καλλιθέας, με οικισμούς τη Σώταινα και τα Τριζόνια, που το 1919 αποτέλεσαν ιδιαίτερες Κοινότητες. Λέγεται ότι πέρασε από το χωριό το Βασιλικό ζεύγος του Όθωνα και η Αμαλία, όταν άκουσε ότι ονομάζεται Ξυλογαϊδάρα, το ονόμασε Καλλιθέα, γιατί έχει θαυμάσια θέα προς τον Κορινθιακό.
Στην κεντρική πλατεία υπάρχει αιωνόβιος πλάτανος, με περίμετρο κορμού 10,70 μ. που έχει χαρακτηρισθεί σαν διατηρητέο μνημείο της φύσης. Ναός του χωριού η Αγία Παρασκευή, που πανηγυριζει στις 26 Ιουλίου. Το Μάρτιο του 1821, ο Κουτρούκης από την Καλλιθέα και ο Κατσικαπής από τη Βιτρινίτσα ήρθαν με 100 αγωνιστές και βοήθησαν στην απελευθέρωση του Μαλανδρίνου.

Γραφικοί παραλιακοί οικισμοί ο Αγ. Νικόλαος και Αγ. Σπυρίδων, με ψαροταβέρνες και ενοικιαζόμενα δωμάτια, ελκύουν παραθεριστές και διερχόμενους λουόμενους. Στο νησάκι Αγ. Νικόλαος, μέσα στο λιμανάκι, υπάρχει ομώνυμος ναΐσκος, που έδωσε το όνομα και στον οικισμό. Το πορθμείο με τα φέρυ-μποτ από Άγιο Νικόλαο προς Αίγιο (και το αντίθετο), συνδέουν τη Φωκίδα με την Πελοπόννησο.

Πάνω από τον Αγ. Νικόλαο τοποθετείται από ορισμένους αρχαιολόγους η αρχαία Απολλωνία. Ο Αγ. Σπυρίδων, Ντουβιά παλαιότερα, πήρε το όνομα το 1958, προφανώς από την εκκλησία του. Αξιόλογες οι παραλίες του οικισμού και το λιμανάκι του. ΒΔ του οικισμού, σε απότομο πρόλοβο, υπάρχει ελληνιστικό κάστρο ενώ Μεσαιωνικός πύργος υπάρχει στο ακρωτήριο «Δριμούλι».